Jak raportować działania zrównoważonego rozwoju? Najważniejsze informacje o standardach ESRS

Raportowanie ESG (Environmental, Social, Governance) w Europie nabiera szczególnego znaczenia wraz z wprowadzeniem standardów ESRS (European Sustainability Reporting Standards). Teraz, gdy nowa dyrektywa CSRD obejmuje obowiązkiem raportowania działań zrównoważonego rozwoju coraz więcej firm, pojawiło się wiele pytań na temat wytycznych tego raportowania. ESRS to spis standardów, które w jasny sposób określają szczegółowe zasady raportowania z zakresu zrównoważonego rozwoju dla przedsiębiorstw, a my w tym artykule przybliżymy Wam trochę, o co w tym wszystkim dokładnie chodzi :)

Czym są ESRS i CSRD?

ESRS (European Sustainability Reporting Standards) to standardy opracowane przez EFRAG (European Financial Reporting Advisory Group), które mają na celu ujednolicenie raportowania zrównoważonego rozwoju w Unii Europejskiej. Z kolei CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) jest dyrektywą, która wprowadza obowiązek raportowania zgodnego z ESRS dla określonych przedsiębiorstw.

Kogo dotyczy CSRD?

Nowe zasady i obowiązki CSRD stopniowo będą obejmowały coraz większą gamę firm.

Od 1 stycznia 2024 roku raportowanie ESG w Polsce i Unii Europejskiej obowiązkowe jest dla dużych spółek zainteresowania publicznego, zatrudniających > 500 pracowników, podlegających dyrektywie NFRD (Nonfinancial Disclosure Reporting Directive).

Od 1 stycznia 2025 roku raportowanie ESG w Polsce i Unii Europejskiej stanie się obowiązkowe dla wszystkich podmiotów spełniających przynajmniej dwa z trzech następujących kryteriów:

• zatrudnia min. 250 osób,
• ma przychody roczne min. 50 mln EUR,
• ma sumę bilansową min. 25 mln EUR.

Od 2026 roku w raporcie swoje wskaźniki ESG ujawnić będą musiały również średnie i małe spółki giełdowe.

To oznacza, że z upływem czasu coraz więcej podmiotów będzie zobowiązana do raportowania w obszarze zrównoważonego rozwoju. Możemy spodziewać się, że będzie to miało istotne konsekwencje dla branż takich jak energetyka, produkcja czy transport.

Podział standardów ESRS

Standardy ESRS możemy podzielić na dwie główne grupy:

1. Standardy przekrojowe:

   • ESRS 1: Pełni rolę przewodnika, określając ogólne zasady i wymogi dotyczące raportowania, takie jak ujawnianie informacji, ocena podwójnej istotności oraz uwzględnienie całego łańcucha wartości.

   • ESRS 2: Koncentruje się na obowiązkowych informacjach wymaganych od wszystkich przedsiębiorstw.

2. Standardy tematyczne:

   • Środowiskowe (E): Dotyczą kwestii takich jak zmiany klimatyczne, bioróżnorodność, gospodarka wodna i inne aspekty środowiskowe.

   • Społeczne (S): Obejmują prawa człowieka, równość płci, warunki pracy i wpływ na społeczności lokalne.

   • Ład korporacyjny (G): Skupiają się na strukturach zarządzania, etyce biznesu oraz transparentności.
     
     

Standardy przekrojowe ESRS 1

ESRS 1 to dokument zawierający ogólne wytyczne dla przedsiębiorstw dotyczące raportowania. Skupia się na zasadach takich jak podwójna istotność, ujawnianie danych w kontekście całego łańcucha wartości oraz należyta staranność w analizie wpływu działań na ESG.

Co znaczy podwójna istotność, łańcuch wartości i należyta staranność?

• Podwójna istotność: Analiza zagadnień ESG z dwóch perspektyw – wpływu przedsiębiorstwa na środowisko i społeczeństwo oraz wpływu tych czynników na działalność (finanse) firmy.

• Łańcuch wartości: Obejmuje całość działań związanych z produktem lub usługą, od dostawców po użytkowników końcowych.

• Należyta staranność: Proces identyfikacji, zapobiegania i minimalizowania negatywnego wpływu działalności firmy na środowisko i społeczeństwo.

To są 3 najważniejsze wytyczne, które mają ogromne znaczeni w całym procesie przygotowywania takiego raportu. Raportowanie powinno obejmować ocenę wpływu działań firmy na środowisko oraz wpływu działań zrównoważonego rozwoju na finanse przedsiębiorstwa. Ważna tu jest identyfikacja obszarów, które wywierają największy wpływ na ESG i wymagają największych działań.

Standardy tematyczne ESRS 2

ESRS 2 skupia się na obowiązkowych ujawnieniach, takich jak polityki ESG, cele, wyniki i procedury zarządzania ryzykiem. Wprowadza również szczegółowe wymogi raportowania w zakresie aspektów tematycznych i szczególnych sektorów gospodarki.

Lista standardów tematycznych ESRS

Standardy tematyczne ESRS obejmują:

• ESRS E1: Zmiany klimatyczne: Dotyczy emisji gazów cieplarnianych, planów dekarbonizacji oraz wpływu działalności przedsiębiorstwa na zmiany klimatyczne. Przykład: Ujawnienie planów redukcji emisji CO2 do 2030 roku.

• ESRS E2: Bioróżnorodność i ekosystemy: Skupia się na ochronie różnorodności biologicznej, wpływie działalności na ekosystemy oraz działaniach na rzecz ich odbudowy. Przykład: Rekultywacja terenów zdegradowanych przez działalność przemysłową.

• ESRS E3: Zasoby wodne i gospodarka wodna: Obejmuje zarządzanie zużyciem wody oraz wpływ na lokalne zasoby wodne. Przykład: Wdrażanie technologii zmniejszających zużycie wody w procesach produkcyjnych.

• ESRS E4: Zasoby naturalne: Dotyczy odpowiedzialnego wykorzystywania zasobów naturalnych, takich jak surowce mineralne czy drewno. Przykład: Korzystanie z certyfikowanych źródeł surowców.

• ESRS E5: Zanieczyszczenie: Skupia się na ograniczaniu emisji zanieczyszczeń do powietrza, wody i gleby oraz minimalizacji szkodliwego wpływu działalności. Przykład: Inwestycje w technologie filtrujące emisje przemysłowe.

• ESRS S1: Prawa człowieka i pracowników: Skupia się na ochronie praw pracowniczych, przeciwdziałaniu dyskryminacji oraz zapewnieniu godnych warunków pracy. Przykład: Publikacja polityki antymobbingowej i raportowanie jej przestrzegania.

• ESRS S2: Społeczności lokalne: Dotyczy wpływu przedsiębiorstwa na lokalne społeczności oraz ich rozwój. Przykład: Wsparcie lokalnych inicjatyw społecznych.

• ESRS S3: Konsumenci i użytkownicy końcowi: Skupia się na ochronie praw konsumentów oraz odpowiedzialnym podejściu do marketingu i sprzedaży. Przykład: Transparentne oznakowanie produktów i informowanie o ich wpływie na środowisko.

• ESRS S4: Dostawcy i partnerzy biznesowi: Dotyczy relacji z dostawcami oraz odpowiedzialnego zarządzania łańcuchem dostaw. Przykład: Monitorowanie przestrzegania praw człowieka przez dostawców.

• ESRS G1: Ład korporacyjny: Koncentruje się na transparentności zarządzania, strukturze organów zarządczych oraz przeciwdziałaniu korupcji. Przykład: Publikacja raportu o wynagrodzeniach członków zarządu.
  
  

Jak przygotować się do raportowania ESG?

Przygotowanie dobrego raportu zaczyna się już na etapie zbierania danych :) By dobrze zreazliować wytyczne raportowania ESG, warto postępować według następujących kroków:

1. Zrozumienie wytycznych raportowania

ESRS jest tu dla Was instrukcją tego, jak przygotować się do stworzenia raportu ESG i jakie informacje powinny się w nim znaleźć. Dlatego bardzo ważnym jest, by zrozumieć jakie kwestie są według tych wytycznych najważniejsze w kontekście Waszej firmy.

Co zrobić?

Przeanalizuj wytyczne raportowania ESRS i upewnij się, że rozumiesz, jakie aspekty ESG będą dotyczyć Twojej firmy. Warto zapoznać się z pełnymi wytycznymi, które można znaleźć na stronie które znajdziesz na stronie EFRAG . Jeśli mamy wątpliwości, czy na pewno odpowiednio rozumiemy nowe wymagania, możemy wspomóc się usługami firm, które przygotowują audyty ESG i raporty, lub możemy stworzyć w firmie wewnętrzny zespół specjalistów, którzy pomogą nam okiełznać nową strategię zrównoważonego rozwoju i wszelkie wymagania dotyczące raportowania ESG.

2. Ocena aktualnego poziomu zgodności i ryzyka

Przed podjęciem działań warto zrozumieć, jak firma już teraz radzi sobie z kwestiami zrównoważonego rozwoju.

Co zrobić?

Zbadaj kluczowe obszary działalności firmy pod kątem wpływu środowiskowego, społecznego oraz zarządzania. Sprawdź, czy obecnie prowadzone działania są odpowiednio mierzone i czy istnieją w nich luki, które wymagają dodatkowego wsparcia. Przeprowadź wewnętrzny audyt ESG lub skorzystaj z usług specjalistów, którzy pomogą ocenić aktualny poziom zgodności z wymogami CSRD.

3. Identyfikacja kluczowych obszarów do poprawy

ESRS obejmuje szeroki zakres działań – od ograniczania emisji, przez zarządzanie odpadami, po odpowiedzialność społeczną i prawa pracowników.

Co zrobić?

Ustal, które obszary działalności Twojej firmy mają największy wpływ na środowisko i społeczeństwo. Następnie skup się na tych, które wymagają największych zmian, np. efektywność energetyczna, gospodarka obiegu zamkniętego, czy etyczne zarządzanie łańcuchem dostaw.

4. Przygotowanie strategii ESG firmy

Strategia ESG (Environmental, Social, Governance) to plan działania, który pomoże w realizacji celów zrównoważonego rozwoju, zgodnych z nowymi wymogami. 

Co zrobić?

Określ, jakie cele są najważniejsze dla Twojej firmy, zarówno krótko-, jak i długoterminowe. Ważne jest, by były one realistyczne i mierzalne – CSRD wymaga raportowania postępów w sposób ilościowy, więc dobrze jest wyznaczyć wskaźniki sukcesu (KPI) dla każdego z obszarów. Taka strategia to nie powinna być lista różnych, chwytliwych działań ESG, która nie ma większego pokrycia z działalnością firmy - to powinien być kompleksowy plan działań oparty na zebranych w poprzednim punkcie informacjach i dotycząca obszarów naszej działalności, które mają największy wpływ na środowisko i społeczeństwo

5. Wprowadzenie konkretnych działań na rzecz zrównoważonego rozwoju

Najważniejsze, aby działania ESG były konkretne i prowadziły do rzeczywistych zmian.

Co zrobić?

Przykłady działań obejmują: redukcję zużycia energii i wody, minimalizację emisji gazów cieplarnianych, inwestycje w energię odnawialną, czy wspieranie społeczności lokalnych. Warto w tym celu współpracować z partnerami, którzy pomagają w realizacji celów środowiskowych, np. przez projekty sadzenia drzew czy recyklingu. Szukasz inspiracji i pomysłów? Zajrzyj do naszego artykułu Wyjątkowe eko-działania w sam raz na 2025 rok

6. Wybranie odpowiednich narzędzi do monitorowania i raportowania

CSRD wymaga regularnych raportów, które będą oparte na mierzalnych wskaźnikach.

Co zrobić?

Zainwestuj w narzędzia i systemy, które pomogą w zbieraniu i analizowaniu danych ESG. Popularne narzędzia, takie jak Sphera, czy EcoVadis, to nieraz specjalistyczne oprogramowanie do zarządzania danymi zrównoważonego rozwoju, które ułatwiają również tworzenie raportów zgodnych z ESRS. Warto rozważyć także usługi doradcze, które pomogą w interpretacji danych.

7. Zapewnienie przejrzystej komunikacji

CSRD kładzie nacisk na transparentność, dlatego Twoja firma powinna regularnie informować o swoich działaniach zrównoważonego rozwoju, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz.

Co zrobić?

Stwórz plan komunikacji ESG, który obejmuje raportowanie publiczne i komunikację z interesariuszami, takimi jak klienci, pracownicy i inwestorzy. Raporty mogą być publikowane na stronie internetowej firmy lub udostępniane w mediach społecznościowych. Uważaj jednak, by nie wpaść w sidła greenwashingu - staraj się, by zarówno działania w Twojej strategii przynosiły wymierne korzyści, jak i komunikacja była przejrzysta i zgodna z prawdą. Unikaj pompatycznych haseł i spraw, by Twoje działania broniły się same.

8. Znalezienie wiarygodnych źródeł wiedzy i zbudowanie kompetencji zespołu

Prowadzenie działań zgodnych z CSRD wymaga bieżącej wiedzy i kompetencji, a to nieraz praca na cały etat. Warto więc przemyśleć stworzenie dedykowanego zespołu.

Co zrobić?

Warto regularnie śledzić informacje od Europejskiej Komisji, jak również zapisać się na kursy i szkolenia z zakresu ESG. Dobrym krokiem jest także zatrudnienie lub konsultacja z ekspertami ESG, którzy pomogą zrozumieć wymogi CSRD i wdrożyć je w firmie.

9. Obowiązkowy audyt, śledzenie postępów i regularne aktualizacje strategii

Raportowanie ESG wymaga zewnętrznych audytów więc upewnij się, by chociaż raz taki zorganizować. Poza tym, w miarę rozwoju działań ESG warto monitorować postępy i dostosowywać strategię do aktualnych potrzeb i wymogów

Co zrobić?

Przeprowadź audyt zgodności raportów ESG z ESRS z audytorem zewnętrznym.

Ponad to ustal regularne spotkania zespołu ESG, aby analizować dane i dostosowywać działania do zmieniających się wymagań oraz wyników audytów. To pozwoli Ci stale optymalizować działania i lepiej przygotować firmę do kolejnych etapów raportowania.

Przygotowanie firmy do wymogów CSRD to proces, który wymaga zaangażowania i współpracy wszystkich działów. Dzięki wypracowaniu strategii ESG, wprowadzeniu mierzalnych działań oraz zadbaniu o transparentność, Twoja firma nie tylko sprosta wymogom prawnym, ale także przyczyni się do budowania bardziej zrównoważonej przyszłości.

Gdzie powinien być ujęty raport zrównoważonego rozwoju?

Wiemy już, jak przygotować się do takiego raportu i jakie mamy wytyczne Ostatnie pytanie, jakie nam pozostaje, to gdzie dokładnie powinny być ujęte te informacje?
Otóż informacje na temat zrównoważonego rozwoju powinny być zawarte w dedykowanych sekcjach sprawozdania zarządu lub w osobnych raportach, które są w pełni zintegrowane z raportami finansowymi firmy.

Gdzie pozyskać więcej informacji o ESRS?

Więcej informacji na temat ESRS można znaleźć na stronie EFRAG, gdzie publikowane są szczegółowe wytyczne i dokumenty pomocnicze.

Od 2024 roku duże przedsiębiorstwa będą zobowiązane do raportowania zgodnego z ESRS, a ich oświadczenia o zrównoważonym rozwoju będą podlegać obowiązkowemu audytowi. Przygotowanie do tych wymogów wymaga czasu, ale pozwala na zbudowanie przewagi konkurencyjnej oraz budowanie wiarygodności w oczach inwestorów i interesariuszy.

Szukasz sposobów na wsparcie swoich działań zrównoważonego rozwoju? Możemy pomóc

W Posadzimy.pl sadzimy drzewka w polskich lasach dla firm, które pragną wesprzeć swoje działania CSR i ESG.

Sadzenie drzew może być nie tylko wartościowym dodatkiem do strategii zrównoważonego rozwoju Twojej firmy, ale też wyjątkową akcją, która wzbudzi zainteresowanie klientów i partnerów. Ty kupujesz na Posadzimy.pl wybraną liczbę drzew, za które od razu możesz generować personalizowane certyfikaty dla firmy, klientów, czy partnerów, a my zajmujemy się całą resztą - od znalezienia terenu, przez konsultacje z leśnikami, aż po posadzenie Twoich drzewek tam, gdzie są potrzebne. Dowiedz się, jak to działa :)

Chcesz dowiedzieć się, jak sadzenie drzew może wspomóc Twoją firmę? Daj znać, a z przyjemnością Ci podpowiemy - kontakt@posadzimy.pl