Sadzenie drzew: moda, greenwashing czy prawdziwa zmiana? Jak robić to odpowiedzialnie?

"Sadzenie drzew wywołuje wzrost temperatury na świecie", "plan na posadzenie 1,5 miliona drzew zakończył się fiaskiem", "sadzenie drzew to greenwashing" -  te hasła przewijają Ci się coraz częściej i zaczynasz zastanawiać się, czy sadzenie drzew naprawdę może być tak złe, jak je malują?
Pędzimy z odpowiedzią, bo tak - oczywiście, że sadzenie drzew ma sens, ale... nie zawsze! W tym artykule dowiesz się,  co w tym wszystkim chodzi, czym jest greenwashing, kiedy sadzenie drzew wyrządza więcej szkody niż pożytku i, oczywiście, kiedy naprawdę ma sens :)

Czym jest greenwashing?

Greenwashing, czyli zielone mydlenie oczu, to praktyka polegająca na pozorowaniu troski o środowisko, by poprawić wizerunek firmy lub produktu. Brzmi szlachetnie, ale w rzeczywistości takie działania często mają niewiele wspólnego z prawdziwą ekologią. Przykłady? Produkty z „ekoetykietami”, które wcale nie są przyjazne naturze, czy jednorazowe akcje recyklingu plastikowych butelek w firmach, które wypuszczają setki tysięcy takich butelek rocznie na rynek. Greenwashing pojawia się tam, gdzie próbujemy zatuszować realnie szkodliwe działania akcjami, które w dłuższej perspektywie nie dają efektu, zamiast skupić się na kompleksowym podejściu do obszarów, które są w firmie problematyczne w kontekście troski o środowisko. Ważne jest też, by za każdą ekologiczną deklaracją stały konkretne działania, dowody i transparentność :)

Co sprawia, że sadzenie drzew to greenwashing? 

Sadzenie drzew od lat jest symbolem walki z kryzysem klimatycznym, ale nie zawsze przynosi zamierzone efekty. Nieprzemyślane projekty tego typu mogą wyrządzić więcej szkód niż pożytku, co sprawia, że takie inicjatywy są określane jako greenwashing — działania na pokaz, pozbawione realnej wartości ekologicznej. Co sprawia, że tak się dzieje?

1. Sadzenie nieodpowiednich lub inwazyjnych gatunków  drzew - bo przecież drzewa to drzewa?

Nic bardziej mylnego! Wprowadzanie roślin niezgodnych z lokalnym ekosystemem może prowadzić do wypierania rodzimej flory i fauny. Z kolei złe dobranie gatunków do panujących na danym terenie warunków poskutkuje obumarciem sadzonek - tak było na Filipinach, gdzie ambitny plan na obsadzenie 1,5 miliona hektarów lasów i namorzynów skończył się totalnym fiaskiem. Na wyspie Panay obumarło aż 90% posadzonych drzew, a wszystko przez niewłaściwą selekcję gatunków – posadzono namorzyny, które nie były przystosowane do piaszczystego terenu. 

2. Nieprzemyślane lokalizacje 

Sadzenie drzew tam, gdzie natura już radzi sobie świetnie to równie kiepski pomysł, co posadzenie nieodpowiednich gatunków drzew. Do takich szkodliwych działań może należeć zalesianie łąk czy innych doskonale prosperujących ekosystemów. Dobrym przykładem jest również coraz popularniejsze zalesianie arktyki - coraz częściej pojawiają się badania dotyczące szkodliwości takich działań w kontekście ocieplenia klimatu. Drzewka powinniśmy więc sadzić tam, gdzie nie zaszkodzimy tym samym istniejącym już ekosystemom.

3. Deklaracje bez pokrycia 

„Posadziliśmy milion drzew!” – a gdzie? Jakie drzewa? Czy ktoś to widział? Spotykaliśmy się już z sytuacjami, w których jedynie deklarowano posadzenie drzew, ale żadne akcje w tym kierunku nigdy nie zostały podjęte. Brakuje informacji o tym, gdzie rzekome drzewa zostały posadzone, w jaki sposób, ile, jakie gatunki. Takie działania należy prowadzić z firmami i podmiotami, które dostarczają odpowiednie potwierdzenia i dowody na przeprowadzenie sadzenia.

Jak sadzimy drzewa w Posadzimy.pl? 

W Posadzimy.pl wiemy, jak przeprowadzać sadzenie drzew odpowiedzialnie i unikać błędów wymienionych powyżej :) Nasze podejście opiera się na współpracy z lokalnymi leśnikami, samorządami i rzetelnej weryfikacji każdego projektu. U nas nie ma miejsca na greenwashing. Działamy z głową, lokalnie i transparentnie. Skąd ta pewność? 

Dlaczego nasze sadzenia są odpowiedzialne?

1. Działamy lokalnie, na terenie Polski

Odnawiamy tereny leśne zniszczone przez czynniki naturalne lub zalesiamy tereny w ramach rekultywacji  np. po wysypiskach śmieci. Nie działamy na terenach objętych opieką przez Lasy Państwowe, lecz współpracujemy z gminami i powiatami, którym ściągamy z barków ciężar odnowy lasów. Zaoszczędzone w ten sposób środki samorządy przeznaczają potem na ważne społecznie cele, takie jak np. dofinansowanie sprzętu dla Straży Pożarnej, wyposażenie placów zabaw, stworzenie leśnej ścieżki edukacyjnej - to tylko kilka “skutków ubocznych” naszej współpracy z gminami, poza oczywiście odnowieniem lasów :)

2. Odnawiamy lasy tylko tam, gdzie to potrzebne 

Choć część lasów może się odnawiać naturalnie, nie zawsze jest to najlepsze rozwiązanie. Wiele terenów ulega zadarnieniu, co utrudnia kiełkowanie nasion. Dodatkowo, jeżeli na terenie, który chcemy odnowić sąsiednie drzewa są słabej jakości – na przykład są to w większości tak zwane “karły”, lub drzewa słabo oczyszczające się, to nie chcemy by były dalej wprowadzane do ekosystemu. W takich właśnie miejscach wkraczamy z pomocą, sadząc drzewka naszych partnerów :) Jednak tam, gdzie jest taka możliwość, pozostawiamy lasom szanse na samodzielne odnowienie się.

3. Nie organizujemy spotkań integracyjnych i wolontariatów 

Nie organizujemy na sadzeniach spotkań dla firm - nasze drzewa sadzą profesjonaliści, czyli lokalni pracownicy leśni. Unikamy tłumów na sadzeniach, zadeptywania sadzonek i sadzenia drzew “na pokaz”. Naszym celem jest, by drzewa posadzone były zgodnie ze sztuką i jak najlepiej się przyjęły. Naszym partnerom zależy na tym samym - cieszymy się mogąc działać dla firm, dla których również najważniejsze w tym wszystkim jest dobro sadzonych drzewek :)

4. Gatunki drzew które sadzimy i technikę nasadzeń wybierają lokalni leśnicy 

Biorą przy tym pod uwagę możliwości gleby, regionalizację nasienną i bioróżnorodność - są miejsca gdzie sadzimy same sosny, są miejsca gdzie sadzimy kilkanaście gatunków (w tym biocenotyczne) na jednym terenie. To las dyktuje nam warunki, nigdy nie decydujemy o gatunkach my jako Posadzimy.pl nie robią tego też nasi Partnerzy - robi to las wspólnie z lokalnymi leśnikami, którzy danym terenem się opiekują.

5. Jesteśmy transparentni 

Każde nasze sadzenie na bieżąco relacjonujemy i każde z nich udokumentowane jest oficjalnym potwierdzeniem od gminy lub powiatu, które udostępniamy na naszej stronie. Po sadzeniach udostępniamy też dokładną lokalizację odnowionego lasu - każdy może zweryfikować nasze działanie i odwiedzić swój firmowy las, by zobaczyć na własne oczy, jak mają się jego drzewka :)

6. Odwiedzamy nasze lasy 

Po sadzeniu zabezpieczamy sadzonki przez zgryzaniem przez zwierzęta - oczywiście bezpiecznym dla zwierząt preparatem :), a lasami opiekują się lokalni leśnicy. My również monitorujemy ich rozwój - gdy sporo sadzonek się nie przyjmie, na własny koszt organizujemy dosadzanie. Wracamy też na stare sadzenia by doglądać, jak rosną nasze drzewka - a najstarsze mają już ponad 5 lat i 1,5 m wysokości! Na naszej stronie zobaczyć można również fotorelacje z powrotów na miejsca sadzeń. 

7. Nie wierzysz nam? Zapytaj leśników! :) 

Leśnicy i samorządy, z którymi współpracujemy, zawsze podkreślają, jak świetnie nam się razem działa. A skoro chwalą, to… wracamy! 💚 Każde kolejne zaproszenie na wspólną akcję to dla nas dowód, że naprawdę doceniają nasze wsparcie. A nas nic bardziej nie cieszy niż świadomość, że to, co robimy dla naszych partnerów, robimy naprawdę dobrze.

Odpowiednio dobrany proces sadzenia

Prócz wszystkich wymienionych wyżej działań dbamy też o to, żeby cały proces sadzenia, razem z technikami, dobrać do istniejących warunków :) Każdy las, który odnawiamy, to inne wyzwanie i unikalne wymagania. Dlatego nie stosujemy jednego szablonu – to lokalni leśnicy decydują, jak najlepiej posadzić Wasze drzewka. A metody, spośród których wybierają można podzielić na 2 kategorie:

Sadzenie ręczne

Czasem najlepszym rozwiązaniem jest sadzenie w 100% ręczne. W takich przypadkach lokalni pracownicy leśni przygotowują specjalne dołki lub „talerze” i tam umieszczają młode drzewka. To sposób wymagający czasu i precyzji, ale w niektórych miejscach jest po prostu niezastąpiony.

Orka pasów

W większości przypadków sadzimy jednak drzewa w przygotowanych pasach. Dlaczego? 

• Na suchych terenach: Orka pomaga dotrzeć do głębszych, bardziej żyznych warstw gleby, co zapewnia sadzonkom lepsze warunki do wzrostu.
• Na wilgotnych terenach: W takich miejscach tworzymy tzw. rabatowałki, czyli podwyższone miejsca sadzenia. Dzięki temu korzenie nie zalegają w wodzie, która gromadzi się w dołkach i nie gniją

A co z degradacją gleby?

Możesz się zastanawiać, czy taka orka nie niszczy gleby. Regularna orka, np. w rolnictwie, rzeczywiście może ją degradować. Jednak w naszych projektach proces ten przeprowadzamy raz na wiele lat, co pozwala uniknąć utraty cennych składników odżywczych. 

Dbamy o każdy szczegół, bo wiemy, że od niego zależy przyszłość lasu :)

Czy sadzenie drzew może być podstawą działań zrównoważonego rozwoju?

Do działań zrównoważonego rozwoju w naszej firmie powinniśmy podejść możliwie kompleksowo. Ważnym jest, by najpierw wytypować obszary w których takie działania są najważniejsze i podjąć kroki odpowiednie dla danego obszaru - czy to będzie neutralizacja śladu węglowego, czy wprowadzenie nowego systemu i materiałów opakowań, czy zmiany w samych naszych produktach.

To nie zmienia faktu, że sadzenie drzew jest doskonałym działaniem wspierającym zrównoważony rozwój w naszej firmie, które przyciąga uwagę, inspiruje i angażuje klientów, pracowników i partnerów biznesowych. A co najważniejsze, dzięki sadzeniu z nami firmy mogą mieć realny wpływ na odnawianie polskich lasów.

Wniosek? Sadzenie drzew z głową naprawdę ma sens!

Nieprzemyślane akcje mogą przynieść więcej szkód niż pożytku. Ale to nie znaczy, że sadzenie drzew to zły pomysł. Robione odpowiedzialnie, z szacunkiem dla natury, może być świetnym wsparciem dla zrównoważonego rozwoju Twojej firmy. Razem z naszymi partnerami pokazujemy, że można to zrobić dobrze – bez greenwashingu i „sadzenia na pokaz”. Dołącz do grona partnerów Posadzimy.pl i realnie odnawiaj polskie lasy :)